Edelsteen taxatie
Bent u benieuwd naar de kwaliteit, herkomst of waarde van een edelsteen of organisch materiaal, zoals een parel, dan kunt u bij ons een onafhankelijk en officieel erkend edelsteenrapport laten opstellen. Hieronder geven wij graag uitleg over de bijzondere eigenschappen van edelstenen en organische materialen.
Robijn (korund groep)
Robijn hoort samen met saffier tot de korundgroep en is de kostbaarste van de kleuredelstenen. Zijn prachtige rode gloed fascineert de mensheid al zo’n 5000 jaar. Mooie grote robijnen zijn tegenwoordig zo schaars dat ze in prijs slechts door bijzondere fancy colour diamanten overtroffen worden. Het meest gewaardeerde word het zg. duivenbloedrood. Deze tint is typerend voor robijn uit Burma.
Saffier (korund groep)
Saffier, symbool van de ziel en het najaar, geluksteen voor de maand september, is in Nederland de populairste van de kostbare kleur edelstenen. De beste kleur staat bekend als korenbloemblauw. Deze kan men zien in topkwaliteit saffier uit Burma, Kashmir en Sri Lanka.
Smaragd (beryl groep)
Smaragd geldt als edelste steen uit de berylgroep. De kleur groen is zo onvergelijkbaar, dat men deze kleur met ‘smaragdgroen’ aanduidt. Smaragden zijn bros en gevoeliger voor stoten dan diamant, saffier en robijn. Bij temperaturen boven de 700°C Celsius verliest smaragd zijn kleur. Smaragd is niet gevoelig voor de in het huishouden gebruikte chemicaliën.
Vindplaatsen:
- Brazilië
- Colombia
- India
- Pakistan
- Zuid-Afrika
Aquamarijn (beryl groep)
Aquamarijn (Latijn ‘Water van de zee’) is zo genoemd omdat zijn kleur op die van zeewater lijkt. Net als bij smaragd kan de kleur verloren gaan door verhitten(400-450°C Celsius).
Vindplaatsen:
- Brazilië
- Rusland
- Verenigde Staten
Edelberyl (beryl groep)
Edelberyl omvat die variëteiten van de berylgroep die niet smaragdgroen en nieuw aquamarijnblauw zijn. Edelberyl is bros en daardoor gevoelig voor druk. Edelberyl is niet gevoelig voor de in het huishouden gebruikte chemicaliën. Vaak worden edelberyl met een trappenslijpsel geslepen.
Chrysoberyl
Chrysoberyl (Grieks voor ‘goud’) is bekend sinds de oudheid, de variëteiten alexandriet en chrysoberyl-kattenoog worden al eeuwenlang bijzonder gewaardeerd. Alexandriet is bij daglicht groen, en ’s avonds bij kunstlicht (niet bij TL-lampen) rood. Dikkere stenen verton en de kleurwisseling het beste. Bij chrysoberyl-kattenoog veroorzaken dunne parallel gerangschikte holle kanaaltjes een zilverwitte lichtstreep. Die bij een geslepen steen golvende lichteffecten veroorzaakt. Chrysoberyl-kattenoog is zo genoemd vanwege deze lichte streep, die doet denken aan de spleetvormige pupil van een kattenoog.
Vindplaatsen:
- Brazilië
- Birma
- Madagascar
- Rusland
Topaas
De naam topaas had vroeger geen eenduidige betekenis. Zo werden alle gele en goudbruine, en vaak ook groene, edelstenen topaas genoemd. De naam topaas is waarschijnlijk afgeleid van een vindplaats op het eiland Zebirget in de Rode Zee, dat vroeger Topazos werd genoemd. De tegenwoordig topaas genoemde stenen zijn zelden fel van kleur. Het meest komt geel voor met een roodachtige zweem en het kostbaarst zijn de roze tot rood-oranje stenen.
Vindplaatsen:
- Brazilië
- Japan
- Sri Lanka
- Rusland
Spinel
Spinel komt in alle kleuren voor. Enkele bekende, vroeger tot de robijnen gerekende edelstenen, zijn in werkelijkheid spinellen, bijvoorbeeld de ‘Black Prince’s Ruby’ in een halsketting van de Engelse kroonjuwelen. Ook de druppelvormige spinel in de Wittelsbacher kroon uit 1830 werd oorspronkelijk als een robijn beschouwd.
Vindplaatsen:
- Afghanistan
- Australië
- Brazilië
- Birma
- Sri Lanka
Opaal
Bij de opalen maakt men onderscheid tussen de glinsterende edelopalen, de geelrode vuuropalen en de gewone opalen. Hun fysische eigenschappen vertonen belangrijke verschillen.
Edelopaal
Het bijzondere van edelopalen is het ‘opaliseren’, een regenboogkleurige schittering (vooral bij ronde slijpsels) die verandert met de kijkhoek. Opaal bevat altijd water (3-30%). In de loop van de tijd kan de steen water verliezen, daardoor barstjes krijgen en kan het opaliseren verminderen. Door drenken met olie, walschot of water lijken de barstjes te verwijden, al is het tijdelijk.
Witte opaal: Een edelopaal met witte of lichtgetinte grondkleur en een bont kleurenspel.
Zwarte opaal: Een edelopaal met donkergrijze, donkerblauwe, donkergroene of grijszwarte grondkleur. Pikzwart is zeer zeldzaam. Zwarte opalen zijn zeldzamer dan witte opalen.
Opaalmatrix: Een bandachtige vergroeiing of schubachtige ingroeiing van edelopaal met of in het moedergesteente.
Boulderopaal: Edelopaal met de donkerste ondergrond, kleurenspel en hoge vastheid. Komt voor als steengruis, waar opaal holle ruimten opvult.
Harlekijnopaal: Doorzichtige tot doorschijnende edelopaal met opvallende segmentachtige kleureffecten. Behoort tot de meest geliefde opalen.
Jellyopaal: Blauwachtig groene edelopaal met beperkt kleurenspel.
Chrystalopaal: Slechts weinig rode reflecties op kleurloze, glazen ondergrond.
Girasol: Bijna kleurloze, doorzichtige edelopaal met blauwachtige lichtschijn.
Vuuropaal
Vuuropaal vertoont geen opaliseren en is meestal melkachtig troebel. De beste kwaliteiten zijn helder doorzichtig. Gevoelig voor druk.
Vindplaatsen:
- Brazilië
- Mexico
- Guatemala
Gewone opaal
De gewone opaal is ondoorzichtig, zelden doorschijnend en vertoont geen kleurenspel.
Organische materialen
De oudste sieraden die gevonden zijn werden gemaakt uit organische materialen. Bekende organische edelstenen zijn parels, barnsteen, ivoor en bloedkoraal. De oorsprong van deze materialen is dierlijk of plantaardig.
Parels
De parel hoort thuis in de rij van beroemdste edelstenen en vindt haar belangrijkste plaats tussen diamant, robijn, saffier en smaragd als enige van organische oorsprong. Het voordeel van de parel t.o.v. de andere edelstenen is, dat zij zonder bewerking al direct haar optimale schoonheid bezit.
Er zijn 3 soorten parels op de markt:
- De natuurlijke parel (oriëntparel)
- De cultivéparel
- De imitatie parel
Vindplaatsen:
Zoetwater parels
- Vooral in Noord-Amerika (Mississippi)
- China
- Europese rivieren
Zoutwater parels
- Perzische Gold
- Sri-Lanka
- Japan en omgeving (produceert sinds de tsunami en nucleaire ramp weinig tot geen cultivé parels meer)
- Australië
- Midden-Amerika (o.a. de conch-parels)
- Oceanië (eilanden in de Stille Oceaan)
- Indonesië
Koraal
Een van de bekendste koraalsoorten is bloedkoraal. Lang is gedacht dat koraal een bijzondere plant was in warme zeeën levend, maar in 1700 werd het duidelijk dat het kleine diertjes (poliepjes) zijn, die samen een bouwwerk kunnen maken en bij bloedkoraal lijkt zo’n bouwwerk op een plant met verschillende takken. Een ruw stukje bloedkoraal laat nog de kleine gaatjes zien, waar de poliepjes hebben ‘gewoond’. Doordat dit skelet (het koraal zelf) in hoofdzaak uit CaCO3 bestaat, zal ze door sterke zuren aangetast worden. Bloedkoraal dat ook wel edelkoraal genoemd wordt komt in kleuren van wit-roze (angle skin-koraal) tot dieprode (ox-blood) voor en zijn te herkennen aan hun karakteristieke organische structuur.
Vindplaatsen:
- Middellandse zee
- Japan en Tai-Wan
- Great Barrier Rig in Australië
Barokke parel
Een parel met een onregelmatige vorm.
Blister parel
Een parel die aan de schelp is vastgegroeid (Engels voor blaar).
Bouton parel
Aan een kant afgeplatte parel.
Choker
Collier van parels van gelijke grootte.
Collier en chute
Collier van parels aflopend in grootte.
Conch parels
Roze parel, geen parelmoerglans. Afkomstig van een slak. Lijkt op roze koraal, gevlamde oppervlakte-structuur (Florida en Mexico).
Geisha parels
Imitatieparels (net als Mallorca parel).
Keshi parels
Grijze barokke pareltjes, die spontaan ontstaan als bijproduct tijdens de kweek van Akoya-parels.
Mabe parel
Samengesteld gecultiveerde blisterparel; worden in grote oesters gekweekt. De kern wordt na de oogst verwijderd, de holte schoongemaakt, gekleurd en van nieuwe kern voorzien. Hierna wordt tegen de onderkant nog een sterk materiaal geplakt.
Majorica parels, Namida parel
Imitatie parels (zie Geisha).
Mikomo parel
Imitatie parel, niet te verwarren met Mikimoto parels (dit zijn cultivé parels).
Oriënt parel
Natuurlijke parel.
Torsade
Meer in elkaar gedraaide snoeren van parels.
Zaadparels
Parels kleiner dan 1mm, vroeger veel gebruikt om op kleding te naaien.
Barnsteen
Barnsteen is een fossiele hars, afkomstig van naaldbomen, die een ouderdom hebben van meestal 50 miljoen jaar. Door de ouderdom is de hars harder geworden. Dit als gevolg van oxidatie en het verliezen van vluchtige bestanddelen. Het kan geel, roodbruin, blauwachtig, wit en zwart zijn, bovendien kan de graad van doorzichtigheid ook sterk variëren, er is zowel heldere doorzichtige als troebele ondoorzichtige barnsteen.
Vindplaatsen;
- Oostzeekust van Polen en Rusland 90%
- Dominikaanse Republiek 10%
- Roemenië
- Burma
- Sicilië
Kopal
Er zijn ook recente harsen die onder de naam Kopal verhandeld worden. De samenstelling is in principe identiek aan de fossiele barnsteen, het is alleen zachter.
Ivoor
Ivoor is het hoofdbestanddeel van tanden van alle zoogdieren. Er zijn in de handel veel verschillende soorten ivoor, afkomstig van de olifant, mammoet, narwal, nijlpaard etc. Wanneer we spreken over ivoor, bedoelen we ivoor van de slagtand van een olifant, Zo niet dan moet men dat erbij vermelden.
Git
Git is fossiel en wel een variëteit van bruinkool. Voor de handel wordt alleen de diepzwarte variëteit gebruikt. Het meest gewaardeerd wordt de zwarte fit met een fluweelachtige glans. Vroeger werd dit materiaal vaak gebruikt als rouwsieraad, tegenwoordig komt het nagenoeg niet meer voor, behalve in antieke sieraden. Wat de meeste mensen ‘git’ noemen, blijkt glas te zijn. Dit zijn meestal collier van gefacetteerde kralen of geperste glazen kralen.
Vindplaatsen;
- Engeland (Yorkshire) goede kwaliteit
- Frankrijk
- Spanje